Tarım kesimini blokzincirle tanıştıran fintech teşebbüsü Cropto, buğdaydan başlayarak tarım kökenli emtiaya dayalı token’lar yaratıyor ve bu yolla yeni bir finansal varlık sınıfı oluşturuyor.
Tarımsal varlıklara dayalı token fikriyle yola çıkan Cropto’nun CEO’su Demir Aksoy, “Tarım finansal teknoloji projeleri ile bu topraklarda yetişen tarım eserlerinin gerçek layık olduğu finansal bedele ulaşmasının önünü açıyoruz” diye konuşuyor. Pekala ziraî varlığa dayalı token ne demek?
Temsil ettikleri fizikî varlığın yahut finansal eserin kıymetini yansıtan varlığa dayalı token’lar, fiziki varlığın birtakım özellik bilgileriyle blokzincire taşınması karşılığında, yani blokzincir dağıtık data tabanında kaydının oluşturulmasıyla üretiliyor.
Söz konusu varlığa dayalı token’ların “stabilparalar (USDT-Tether, USDC gibi), gayrimenkul token’ları, fiziki sanat yapıtına dayalı token’lar ve bir emtia karşılığında üretilen emtiaya dayalı olabilir” sözlerinin yer aldığı Cropto’nun whitepaper’ı şöyle devam ediyor: “Cropto tarafından geliştirilen AGROS (Agriculture Operating System) yazılımı tarafından üretilen Cropto Token’lar, ana tarım eserleri olan Buğday, Arpa ve Mısır eserlerine yahut emtia’sına ilişkin varlığa dayalı token’lardır ve “commodity token’ sınıfına dahildirler.”
Cropto’nun ana odağı dünya tarım emtia ticaretinin yüzde 95’inden fazlasını içeren buğday-arpa ve mısır eserlerine odaklanmanın yanı sıra dünya fındık üretiminin yüzde 70’inden fazlasını üreten Türkiye’de fındık eserine tarafını çevirmektir. Cropto, buğday, arpa, mısır ve fındık eserleri ile birlikte 20 adet ziraî eserin tokenizasyon sürecini tamamlamıştır ve Cropto Tarım Token’ları her bir eserde denetimli bir biçimde piyasaya sürülmektedir ve merkezi-merkezi olmayan borsalarda listelenmektedir.
Cropto olarak tokenize edilebilen tarım eserlerinde uygulanan kriterler şöyle sıralanmaktadır: “Tarım eserlerinin işlenmemiş olması ve en az bir yıl depolanabilir olması kriteri bizim için değerlidir. Ziraî eserlerin tokenizasyon süreci öncesi yani token’larımızı mint etmeden önce 1kg=1Token olacak formda ilgili tarım eserini muhakkak kalite standartlarında tedarik edip ardından mutabakatlı inançlı depolarda koruma edilmesi ve sonrasında fizikî tarım eserine karşılık token’ları mint etmekteyiz.”
Tarım eserlerinin Tether’i
Cropto’nun müşavere konseyi lideri akademisyen Cemil Şinasi Çeşidin, Tarımın Tether’i Cropto Token’lar başlıklı yazısında, ABD doları üzere prestiji paralara çıpalanmış stabilparalarla Cropto token’ları ortasındaki benzerliklerini ve ayrıştığı noktaları irdeliyor: “Cropto token’ları için, tarım eserlerinin Tether’i dememizin temel nedeni, buğday, arpa, mısır üzere fizikî eserlere çıpalanmaları, yani destek varlık olarak bu eserleri gerisine alan token’lar olmalarıdır. Her iki token çeşidi de yani gerek stabilcoin’ler gerekse Cropto Token’lar varlığa dayalı token kategorisindedir.”
Her bir Cropto token’ın, inançlı depolarda tutulan 1 kg buğday (CROW), 1 kg. arpa (CROB) ve 1 kg. mısıra (CROC) karşılık mint/ihraç edilmekte yani basıldığını söz eden Çeşidin, “Bu basım süreci yapılmadan evvel ziraî eserler emniyetli piyasalardan temin edilmekte, yani satın alınmakta, akabinde da satın alınan bu eserlere tekabül eden denk ölçüde, her bir token bir kilogram esere karşılık gelecek biçimde blokzincir token’ları dijital ortamda basılmaktadır” sözlerini kullanıyor.
Türün’ün üzerinde durduğu bir öteki benzerlik ise USDT ve USDC üzere Cropto Token’ların da ERC-20 standardında tasarlanması: “EVM uyumlu tüm blokzincir ağlarında ihracı ve takibi şeffaf bir halde yapılabilir. Şu anda Cropto’ların el değiştirmesi UniSwap isimli merkeziyetsiz borsadan yapılmakta, tıpkı vakitte ülkemizin kaliteli ve inançlı merkezi borsalarından olan Bitlo’da (https://www.bitlo.com) Emtia ve Tarım sekmelerinde Cropto Buğday, Cropto Arpa, Cropto Mısır Token’ları süreç görmektedir. Fakat buna ek olarak emtia listeleyen öbür merkezi borsalarda da listelenme çalışmaları sürmektedir.”
Varlığa dayalı token’ların stabilparalardan ayrıştığı en büyük öge ise kelam konusu token’ların karşılığının denetlenmesi. Cropto’nun, “Stabilparalar fiat (itibari) para karşılığında üretilen varlık token’ları oldukları halde, bunların karşılığını denetlemek hayli zordur. Zira dış kontroller sadece belli bir anı izler ve bu cins bir kontrolün raporlanması ortasındaki vakit boşluklarında ne olduğunu denetim etmek imkansızdır.”
Şeffaf ve denetlenebilir emtia token’lar
Ancak whitepaper’da (www.cropto.io) paylaşılan bilgilere nazaran Cropto emtia token’larının kontrolünü yapmanın “çok basit” olduğu vurgulanıyor: “AGROS’ta üretilen Cropto emtia token’ları için kontrol yapmak çok kolaydır. Üretilen (mint) yahut itfa edilen (burn) tüm token’ların karşılığı olan tekil Depo Rezerv Evrakı içinde üretim anı/itfa anı, üretimine/itfasına müsaade veren çalışanların sayısı, kimliği vb. büsbütün aşikardır ve çarçabuk denetlenebilir. Hangi esere ilişkin hangi Depo Rezerv Evrakı ile token üretimi (mint) yapıldığı yahut hangi esere ilişkin hangi Depo Rezerv Belgesi’ne karşılık gelen token’ların itfa (burn) edildiği bilgisi AGROS sisteminde anlık çarçabuk denetim edilebilmektedir. Birebir vakitte AGROS protokolü ile üretilen yahut itfa edilen token’ların kayıtları blokzincirinde çarçabuk gözlemlenmektedir.”
AGROS protokolü nedir?
Amaçlarının ziraî emtiaya dayalı varlıkları blokzincire taşıyarak emtia token yahut commodity token oluşturmak olduğu belirtilen whitepaper şöyle devam ediyor: “Bu sayede yeni bir küresel pazar oluşturmak ve blokzinciri teknolojisinin sağladığı şeffaf ve merkeziyetsiz paha transferi imkanını tarım sanayisine uyarlamayı hedefliyoruz. Çünkü ziraî emtia, insanların en değerli besin tüketim unsuru olduğu üzere büyük stratejik kıymeti olan, ülkeler ortasında ticaretinin yapılması da engellenmesi de savaş nedeni sayılacak hale gelmiş olan hayati bir eser kümesidir.”
‘Tarımda dolara alternatif arayışı kelam konusu’
Dünya genelinde tarım emtiasını baz alan para sistemi arayışına vurgu yapan Cemil Şinasi Tıbbın ise “Şu anda dünyada bu tarafa giden bir eğilim de yok değil: Küresel Güney ismi verilen ülkeler kümesi, tüm dünyada petrol, gaz ve tarım eserleri alış-verişinde dolara alternatif arıyor. Yani doların tahtı sallanıyor; yakın gelecekte doları yerinden edebilecek bir ticari para ünitesi ortaya çıkabilir” tabirlerini kullanıyor.
Cropto token’ları merkeziyetsiz borsa Uniswap’ın yanı sıra yerli merkezi borsa Bitlo’da listelenmiş durumda. Bu yazı kaleme alınırken Bitlo kripto borsasında, Cropto Buğday Token 8,69 TL, Cropto Arpa Token (CROB) 7.63 TL, Cropto Mısır Token (CROC) 7.87 TL’den süreç görüyor. Bitlo merkezi kripto borsasında listelenmeye başlamasından 1 ay üzere kısa bir mühlet geçmesine karşın yatırımcısına %10-25 ortası kazandıran Cropto Token’lar, sokaktaki rastgele bir vatandaşa ve dünyanın rastgele bir bölgesindeki bir beşere yeni kuşak ve eşsiz bir halde 7/24 tarım eserlerine yatırım yapma imkanı sunmaktadır.
Cropto Tarım Token’ları hakkında yeni ve ayrıntılı bilgiye ulaşabilmek için toplumsal medya hesaplarımızı ve web sitemizi takip edebilirsiniz.
Instagram/Facebook: @cropto.io
Youtube/X: @cropto_io
LinkedIn: @cropto – Cropto Agriculture Tokens
Loading...
